Glastuinbouw Nederland herkent zich in het beeld dat een ‘matige bevolkingsgroei’ noodzakelijk is voor het behoud van een brede welvaart, zoals de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 schetst in haar begin deze week gepubliceerde rapport Gematigde Groei. “We begrijpen dat er keuzes nodig zijn voor het behoud van een welvarende samenleving. Migratie is daarbij echter één aspect en niet de enige oplossing”, aldus voorzitter Adri Bom-Lemstra van Glastuinbouw Nederland.
Nederland staat namelijk voor nog meer uitdagingen. Denk aan: energietransitie, leefbare en groene steden, gezonde en vitale inwoners en economische groei. “Arbeidsmigranten in de glastuinbouw zijn juist werkzaam in een sector die bijdraagt aan deze uitdagingen”, aldus Bom-Lemstra. “Een betere regie en een lange termijnvisie van de overheid op migratie, zijn noodzakelijk. Sectoren laten verdwijnen uit Nederland draagt niet bij aan het behoud van onze welvaart.”
Robotisering en automatisering
Om in de toekomst een lagere arbeidsbehoefte te hebben, zet de sector al geruime tijd volop in op automatisering en robotisering. Hierbij kan gedacht worden aan het automatiseren van kwaliteitscontrole, interne logistiek of sorteren en verpakken van producten. Er is een toenemend aantal pilots en testlocaties voor nieuwe technologie. Steeds meer monotone werkzaamheden worden de komende jaren overgenomen door deze nieuwe technologie, waardoor de behoefte aan internationale werknemers zal dalen en er nieuwe banen zullen komen voor hoogwaardig gekwalificeerd personeel. “De ontwikkeling van oogstrobots kan nog een flinke boost geven. Het gaat daarbij om complexe en geavanceerde technieken. Het kost tijd en geld om de ontwikkeling van zulke innovaties te versnellen. Daarvoor zou een financiële impuls van de overheid welkom zijn”, vindt Bom-Lemstra.
Daarnaast zet de glastuinbouw het beschikbare arbeidspotentieel in Nederland zo goed mogelijk in. Internationale medewerkers worden verder geschoold en opgeleid tot hogere functies, zoals middenkader en bijvoorbeeld specialisten op het gebied van techniek, teelt, logistiek en marketing. Tevens probeert de sector mensen die niet of nauwelijks werken, te verleiden tot een carrière in de glastuinbouw.
Klimaatverandering en ruimte
De Nederlandse glastuinbouwsector vervult een essentiële rol in de voedsel- en bloemenvoorziening van de Europese samenleving. Klimaatverandering heeft wereldwijd impact op de beschikbaarheid van gezond voedsel, bloemen en planten. De teelt van gewassen wordt door droogte en extreme neerslag in verschillende landen steeds moeilijker. Nederland kent nu en naar verwachting ook in de toekomst een optimaal teeltklimaat. De unieke ligging van Nederland in een delta, maakt dat ons land zich bij uitstek leent voor tuinbouw.
Bovendien bieden kassen de gewassen bescherming tegen droogte, koude en neerslag. Ook voor het behoud van gewassen die nu nog in de buitenlucht worden geteeld, vormen kassen een duurzame en klimaatbestendige oplossing. Steeds meer producten zijn tegenwoordig in de kas op duurzame wijze te telen. Naast tomaten, paprika’s en aubergine worden ook producten als aardbeien, frambozen, vanille, papaja en avocado in de kas geteeld. De gecontroleerde teeltomstandigheden in de hightech kassen van de Nederlandse glastuinbouw maken een veel hogere productie per vierkante meter met minder grondstoffen mogelijk, vergeleken met buitenteelten. Bom-Lemstra: “Vergis je niet, de glastuinbouw maakt heel efficiënt gebruik van de beschikbare ruimte en we doen dat op slechts 0,2% van het grondoppervlak in Nederland. Daardoor blijft er dus ruimte over voor andere functies zoals natuur of wonen. Daarnaast maken onze kassen het mogelijk om heel zuinig om te gaan met energie, water en grondstoffen, waarbij we ernaar streven in 2040 zelfs klimaatneutraal te telen”.
Welzijn en welvaart
De glastuinbouw zorgt dagelijks voor verse groenten, fruit, bloemen en planten die bijdragen aan een gezonde en welvarende samenleving. Bloemen en planten zijn van groot belang voor de ontwikkeling van de vergroening van onze leefomgeving. Mensen zijn vitaler, leven met meer aandacht en herstellen sneller van ziekten in een groene omgeving. Bovendien voorkomt de aanplant van groen hittestress in de alsmaar groeiende steden, draagt het bij aan het vasthouden van water tijdens zware regenbuien. Ook zorgen planten binnen en buiten voor gezonde lucht.
Voldoende verse groenten en fruit consumptie vormt een essentiële basis voor een gezond voedingspatroon. Het is een primaire levensbehoefte en draagt bij aan een goede conditie en een gezond immuunsysteem. Dit bevordert het welzijnsgevoel van mensen. Bovendien is het gunstig voor het verlagen van het risico op chronische aandoeningen en ziekten. Door de seizoenen heen is een breed aanbod van gezonde, verse en duurzame groenten en fruit beschikbaar dat consumenten in binnen- en buitenland kan stimuleren tot een gezond en gevarieerd voedingspatroon. Hierdoor kunnen zorgkosten worden gereduceerd.
Innovaties voor maatschappelijke uitdagingen
De Nederlandse glastuinbouw is een innovatieve sector die voorop loopt als het gaat om duurzaam telen. De samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid binnen het tuinbouwcluster heeft Nederland niet voor niets tot kraamkamer van de mondiale tuinbouw gemaakt. De Nederlandse glastuinbouw deelt haar innovaties en kennis met andere sectoren en draagt bij aan maatschappelijk uitdagingen. Zo paste de glastuinbouw als eerste in Nederland op grote schaal geothermie toe, waarbij ook aardwarmte wordt geleverd aan bijvoorbeeld woonwijken. De daarmee opgedane ervaring werd gedeeld en inmiddels doet men daar in andere sectoren zijn voordeel mee. Ook kunnen reststoffen uit de glastuinbouw als hoogwaardige grondstof dienen voor gebruik in andere sectoren, binnen of buiten de tuinbouw. Daarmee draagt de glastuinbouw bij aan een circulaire economie.