Scholtens Marknesse over aanpassen teelt in dure tijden

‘Wij kiezen voor kwaliteit en goede producten voor de lange termijn, dus passen ons bouwplan niet zomaar aan’, zegt Joan Scholtens heel beslist, wanneer hem gevraagd wordt of hij volgend jaar meer peen en uien gaat telen, vanwege de huidige hoge prijs.

‘Uien en peen worden volgend jaar gewoon normaal geteeld volgens ons bouwplan, dit jaar hebben we wat meer tarwe geteeld in verband met dat de gewassen anders te kort op elkaar op dezelfde kavel staan. Wij vinden een gezonde bodem belangrijk en laten de bodem niet bederven door ons bouwplan aan te passen, ook al kan dat commercieel aantrekkelijker zijn’.  

Scholtens teelt pootaardappels, uien, suikerbieten, tarwe, winterpeen en consumptie-aardappels en doet daarnaast loonwerk voor andere akkerbouwers. De vorst in december maakte de worteloogst afgelopen jaar best spannend. Joan is blij dat ze alles op tijd uit de grond hebben gekregen. ‘Omdat het eerst zo lang warm bleef, hadden we de wortels niet gerooid. Dat had twee redenen, ten eerste is het voor de wortel niet goed, want de temperatuur van de wortel gaat in de koeling dan niet snel genoeg naar beneden en ten tweede was de energie heel duur, waardoor het koelen erg kostbaar werd. Maar omdat we ook de bieten er voor de vorst uit wilden hebben en er aardappels voor de talentbewaring binnen kwamen, bleef het wat langer druk achter elkaar. In de tussentijd hebben we al veel aardappels gesorteerd voor onszelf en ook voor anderen. Vanaf nu hebben we mooi de tijd om alles bij te werken en schoon te maken’.  

Historie 
De ouders van Ko kwamen naar Kampen vanuit Groningen en begonnen als pionier in Ens aan de Oud-Emmeloorderweg als bedrijfsboer op kavel P18. Eind jaren ’40 schreven zij zich in voor een boerderij met 48 hectare aan de Lindeweg 27 in Luttelgeest. Om uitbreiding te vinden, hebben ze nog een boerderij gekocht in Oosterbierum. Deze is na drie jaar, in 1984, omgeruild voor de boerderij aan de Kleiweg. Schaalvergroting hebben ze in de periode 1990 tot 2014 steeds kunnen realiseren. Joan is geboren op de boerderij aan de Kleiweg. In 2010 kwam hij thuis werken. In 2014 is de maatschap gesplitst in twee bedrijven en zijn Ko en Joan samen verdergegaan in Scholtens Marknesse VOF.  

Loonwerk 
Scholtens doet loonwerk voor collega akkerbouwers. ‘Dit doen we al van oudsher’, vertelt Joan. ‘We hebben alles graag zelf in de hand, maar een machine aanschaffen alleen voor je eigen werkzaamheden, dat kan niet uit. Het delen van de machine en je eigen kennis is dan een uitkomst voor ons en voor degene die ons inhuurt. Onze machines zijn vaak aangepast naar onze eigen wensen. We zijn bijvoorbeeld veel met bodemdruk bezig. Onze machines hebben bredere en hogere banden en daardoor een lagere bodemdruk. De grondgesteldheid en het herstel van de grond vinden we heel belangrijk. Dat zie je terug in hoe we de grond bewerken. We hebben nog stukken, waar problemen zaten in de ondergrond gediepploegd en nieuwe drainage aangelegd om het herstel gerealiseerd te krijgen. Onze kennis werd bevestigd, doordat er blauwe grond naar boven kwam en we konden de waterhuishouding en het zuurstof weer op peil brengen.’  

Prototype aardappelsorteerder 
In 2018/2019 werd er een nieuwe schuur gebouwd. Hierin werd al ruimte vrijgehouden om zelf te gaan sorteren. ‘Alleen de plannen waren er nog niet, totdat Wevano bij ons kwam voor het opstarten van een project met een prototype camera sorteerder. Wij zijn hier ingestapt en draaien er nu voor het vierde jaar mee’.  

De aardappels draaien op de nieuwe aardappelsorteerder met 9 uitgangen. De machine leert nog elke dag. Dit jaar zijn er door de droogte aardig wat partijen pootgoed aardappels met schurft. Ook andere gebreken kan hij goed herkennen. Normaal moeten ze met de hand eruit geraapt worden. Met de machine gaat het sneller en is het goedkoper. De machine draait er per uur zo’n 10 ton aardappels doorheen. Per aardappel worden er 10 tot 20 foto’s gemaakt van alle kanten, aan de hand daarvan maakt de machine de keuze via welke uitgang de aardappel de sorteerlijn mag verlaten. De afgekeurde aardappels gaan in het veevoer of worden verwerkt tot vlokken, waarna ze gebruikt kunnen worden in diverse aardappelproducten. 

Toekomst 
‘Voor de toekomst zien we wel wat er op ons pad komt’, vertelt Joan. ‘Eerst zijn we bezig met de overname en mijn ouders verhuizen naar de overkant, zodat wij naar de boerderij kunnen. Voor uitbreiding staan we open. We vinden het jammer dat de overheid in Nederland het Europese concurrentieveld verknalt. Ik ben niet bang voor de landbouw, we zitten hier in een goed gebied. De vraag naar gezond Nederlands voedsel blijft, maar door de overheidsregels maken ze het allemaal wel onnodig duur. Stikstof is geen probleem. Onze gewassen nemen het op en zetten het om in zuurstof en bewust geteeld voedsel. We richten ons nu vooral op het bestaande toekomstbestendige bedrijf dat we al hebben opgebouwd, maar we blijven absoluut niet stil zitten’. 

Scholtens Marknesse VOF is te volgen via https://www.facebook.com/profile.php?id=100057209300365