‘Mag ik ze aaien?’ Dayley van 8 uit Lelystad kan niet wachten om de stal in te gaan. ‘Ik ben al eerder met school bij een melkveebedrijf geweest. De tong van de koe prikt lekker in je hand.’ Aaien mag, maar alleen als de koe het wil. Boerin Hildegonda Ytsma van educatieboerderij ‘Bij Boer Sjaak’ in Zeewolde is daar duidelijk over.
Het is een normale woensdagochtend in de zomervakantie. In het kader van ‘boeren en tuinders pakken uit’, een initiatief van onder andere LTO Noord is er een rondleiding voor kinderen van vier tot dertien jaar ‘Bij Boer Sjaak’ op de koeienboerderij. Er kunnen maximaal 30 kinderen mee met hun begeleiders en eventuele jongere broertjes en/of zusjes. Ruim van tevoren is de ochtend al uitverkocht. De belangstelling om te komen kijken op de boerderij komt niet alleen uit de omgeving, maar van heinde en verre en van toeristen die in de regio verblijven. ‘Ik richt me het meest tot de kinderen’, begint Hildegonda haar verhaal met uitleg hoe de ochtend eruit gaat zien. Gestart wordt met een rondleiding, daarna mag er kaas en yoghurt geproefd worden en tot slot krijgt iedereen een opdrachtenboekje en kan op eigen gelegenheid de stal in om de opdrachten uit te voeren.
Eerst gaat het naar de koeltank en de melkcarrousel, waarin 24 koeien tegelijk gemolken kunnen worden. Yusri (10) en Djayden (9) uit Leiden komen terug naar buiten ‘Ah hier ruikt het weer lekker. Binnen rook het naar stront,’ concluderen ze. Goed geluisterd hebben ze wel. ‘De koeien worden twee keer per dag gemolken’, weten ze nu. ‘Om zes uur ’s ochtends en om vier uur ’s middags. En de melk komt warm uit de koe, maar gaat dan in een tank van wel 18.000 liter om te koelen. Die wordt één keer per drie dagen leeg gemaakt, dan komt de tankwagen de melk ophalen.’
In de stal zijn de kalfjes bij de meeste kinderen favoriet. Nora van vier geeft één van de kalfjes voorzichtig wat hooi. Speciaal voor het bezoek aan de boerderij heeft ze haar ‘koeienpak’ aan. ‘Ja dat heeft ze voor vandaag zelf uitgezocht’, verklaart haar moeder. ‘Ze zei: we gaan naar de koeien, dus dan wil ik deze aan.’
De koeien bekijken de groep nieuwsgierig. De één laat zich rustig aaien terwijl de ander haar kop terugtrekt zodra er een hand in haar richting komt. Terwijl Hildegonda vertelt over de koeien, letten de meeste kinderen goed op, want stel dat er straks een opdracht over gemaakt moet worden. Dat koeien eerst een kalfje moeten krijgen, voordat ze melk geven, dat wist niet iedereen of dat het oormerk eigenlijk het paspoort van de koe is, waardoor de boer weet waar de koe vandaan komt, wie haar vader en wie haar moeder is of dat de halsband van de melkgevende koeien correspondeert met de computer, zodat je kunt zien hoeveel melk de koe per dag geeft.
Na de rondleiding is er even rust. De stukjes kaas en bekertjes drinkyoghurt gaan er goed in. Als de opdrachtenboekjes uitgedeeld zijn, begint iedereen fanatiek aan de opdrachten. ‘Ik weet het’, klinkt het. ‘Een droge koe!’ Voor de kinderen en ook voor de begeleiders was het een leerzame ochtend.
Ook een keer op bezoek ‘Bij Boer Sjaak’? Volg ze via https://www.facebook.com/BijBoerSjaak.